"Momentum"

Blog van Dorien Staal voor Cement(online)
d.d. 19 april 2022

'Heeft beton nog wel een toekomst?', vroeg Sander den Blanken zich in zijn vorige column af. Best een spannende vraag als columnist van Cement! Gelukkig was zijn conclusie positief. Er is toekomst voor beton, zeker nu er goede stappen worden gezet. Duidelijk is wel dat er nog veel nodig is voor we CO2-neutraal kunnen bouwen.

Recent publiceerde het Betonakkoord een belangwekkend nieuwsbericht. Het resultaat van de gezamenlijke inspanning van vele betrokkenen is een route die al in 2023 moet resulteren in een CO2-reductie van 15%-20% ten opzichte van 2021. Het Betonhuis en de Betonvereniging onderschrijven de gekozen aanpak/richting.

Mogelijkheden zijn er voldoende. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als je iets meer tijd neemt om beton op sterkte te laten komen? Kun je, als je een constructie toch niet onmiddellijk volledig gaat belasten, dan niet met een 56-daagse sterkte rekenen in plaats van een 28-daagse? En wat als je echt goed naar de opbouw van beton gaat kijken, de korrelpakking, welke kansen zijn er dan? Een paar voorbeelden van mogelijkheden die om onderzoek vragen, maar dan al snel tot reductie van CO2 kunnen leiden.

Het reduceren van cement is en blijft voorlopig dé grote knop om aan te draaien bij het reduceren van onze footprint op korte termijn. Kun je met iets minder cementklinker uit de voeten, dan maak je snel meters. We werden in de sector zeer recent op een pijnlijk rantsoen gezet door zware leveringsproblemen en bizarre prijsontwikkelingen van cement. Dit kan zomaar het momentum zijn om versneld tot cementreductie te komen. Investeren in kennis is nu snel terugverdiend! Bij onder andere de Betonvereniging is er kennis te halen (en brengen) over hoe je dit zou kunnen realiseren. Verder heeft het Betonhuis een tool beschikbaar waarbij je de mengsels kunt vergelijken met een referentiegroep. Dan ga je zien dat je zelf als betontechnoloog aan knoppen kunt draaien om je mengsel te verduurzamen én je volumes op peil te houden.

Niet alleen een betontechnoloog, maar ook een ontwerper en opdrachtgever kan impact maken. Stel jij al de goede vragen als je in het werk gestort beton uitvraagt, of als je de constructeur aan het rekenen zet? Al met al verwachten we dat de optelsom van deze inspanning ons al een flinke stap in de goede richting brengt.

 "Dit kan zomaar het momentum zijn om versneld tot cementreductie te komen"

CO2-arm beton bij wet verplicht

Voor wie denkt ‘het zal mijn tijd wel duren’, heb ik slecht nieuws. Duurzaam beton zal vanaf 2023 bij wet verplicht zijn. Dat zijn de partijen van het Betonakkoord overeengekomen. Over de uitwerking onderhandelt de staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Vivianne Heijnen. Voor de betonsector betekent dit besluit een enorme ommezwaai. Daarbij worden de aanbestedingseisen van opdrachtgevers afgestemd op de gekozen route. 

Hobbels zijn er ook

Er zijn nog wel een aantal hobbels te nemen. Een van die hobbels is het valideren of certificeren van innovaties. Uiteraard staat (constructieve) veiligheid op 1, maar dat wil niet zeggen dat we altijd alles bij het oude laten. De norm voorziet nu nog niet in cementloos beton. Samen met toetsende instanties werken we dit jaar aan een richtlijn ‘Beton op prestatie’.

Ik verwacht dat we pas echt baanbrekende innovaties gaan ontwikkelen in consortia van bedrijven, opdrachtgevers en kennisinstellingen. Bedrijven hebben slechts beperkte R&D-capaciteit om grootschalige innovaties van de grond te tillen en te onderzoeken. Als we streven naar CO2-neutraal, dan vraagt dat om een volledig hergebruik van betonreststromen en betonelementen en dat slim, adaptief en circulair ontwerpen en bouwen de standaard wordt in 2030.

 "Verrijk je met kennis, vraag hulp, werk samen en deel. Het is 2023 voor je het weet!"

Breed gedragen

”Het Betonakkoord heeft met deze stappen een breed gedragen aanpak geformuleerd om ambitieus en versneld de gehele betonketen te verduurzamen”, stelt voorzitter Jacqueline Cramer. Het is bijzonder om betrokken te zijn bij de route en realisatie van duurzaam beton.

Het ‘rupsje nooit genoeg’ ligt buiten op de loer. Van buiten de betonsector gaat gezegd worden dat we afscheid moeten nemen van beton. En ja, er gaat ook van binnen de betonsector gezegd worden dat we de lat te hoog leggen... In mijn ogen is alles waar en niet waar, omdat we op dit moment eenvoudigweg niet weten wat er allemaal kan. Wat wel zeker is, dat als we allemaal energie steken in dit proces en we bereid zijn elkaar te helpen, de kans groter is dat we sneller en succesvoller zijn. De koplopers in de sector weten elkaar nu al goed te vinden en samen gaan zij nu nog sneller.

Dus als je dacht met jouw organisatie een rustig plekje gevonden te hebben ‘in het peloton’, maak je dan op om een sprintje te trekken richting de kopgroep. Verrijk je met kennis, vraag hulp, werk samen en deel. Het is 2023 voor je het weet!