Column van Dorien Staal in Cement

22 apr 2020

Dorien Staal (directeur Voorbij Prefab) neemt, samen met Sander den Blanken (directeur BAM Infraconsult), gedurende een jaar de column in Cement voor haar rekening. Lees hier haar column van 16 april 2020: 

Duurzaam beton vraagt om duurzaam samenwerken en duurzaam kennis delen

Nu het coronavirus ons dagelijks leven beheerst, staat de wereld op zijn kop. We vliegen niet meer, werken thuis en overleggen alleen nog online. Waar we jarenlang riepen dat dit niet kon in de bouw, werken collega's met kantoorfuncties nu ook thuis en zijn we het inmiddels gewend. Zo snel kan een horizon veranderen. 

Het klimaat lijkt een van de weinige dingen te zijn die vruchten plukken van deze crisis. Al veel langer maak ik me zorgen over de klimaatveranderingen. Dagelijks worden we geconfronteerd met de effecten van de opwarming van de aarde. Ik ben steeds meer gaan beseffen voor welke enorme uitdaging we staan en ik voel me verantwoordelijk om te kijken hoe ik binnen mijn cirkel van invloed kan bijdragen. Als statutair directeur van betonfabriek Voorbij Prefab (Voorbij) is die link snel gelegd. De CO2-footprint van beton is immers hoog. Wereldwijd staat de sector in de top 3 van vervuilende industrieën. Voorbij is een bijzondere betonfabriek vanwege de hoge graad van automatisering en robotisering. Wij produceren meer dan 100.000 m3 beton per jaar. Dan snap je dat ik me in mijn cirkel van invloed richt op de productie van beton.

Op de Betondag 2019 sprak ik namens de Betonvereniging en introduceerde ik het woord ‘betonschaamte’. Blijkbaar sprak dit tot de verbeelding. Zo ontstonden er allerlei discussies op LinkedIn, werd de hashtag #houtisgoud gelanceerd en was Betonschaamte het coverartikel van Cobouw. Met veel verwondering heb ik gekeken naar wat er daarna gebeurde. Ik hoorde vooral veel stellingen, maar er werd helaas maar weinig inhoudelijk gesproken. Met het alleen achterlaten van statements op LinkedIn komen we niet verder. Dat is niet alleen jammer, het is zelfs schadelijk. Na de Betondag kwamen er gelukkig ook mensen met goede ideeën, initiatieven en kennis op mijn pad. Ik ben op zoek naar samenwerking en verbinding om een grote stap te zetten. Met elkaar beschikken we over enorm veel kennis en mogelijkheden om kansrijke initiatieven verder te brengen. Het is nu de tijd om onze verantwoordelijkheid te nemen, onze krachten te bundelen en onze concurrentiepositie als betonsector te versterken. Dat vraagt om een open houding, nieuwsgierigheid, samenwerking en bovenal een intrinsieke motivatie om met elkaar de klimaatverandering af te remmen.

Mijn uitgesproken ambitie om beton te verduurzamen brengt ook een verplichting met zich mee. Daarom is het nu ook de tijd om daden te tonen. Duurzaam beton vraagt om duurzaam samenwerken en duurzaam kennis delen. Ik ambieer geen patent op duurzaam beton; ik wil een positieve bijdrage leveren aan het klimaat. Dus als we in onze zoektocht kansrijke mogelijkheden vinden waarmee we de CO2-footprint van beton kunnen verlagen, dan gaan we dat delen. Dát is wat we nu al geleerd hebben van de bestrijding van het coronavirus. Zo’n grote uitdaging kun je alleen met elkaar oplossen, wereldwijd, door alle kennis en ervaringen met elkaar te delen.

Mijn eindbestemming? Beton met een lage CO2-footprint. Mijn tussenbestemming? Een woning van duurzaam beton - eind 2020. Dat klinkt snel, en dat is snel. De grootste uitdaging wordt onze eindbestemming. Hoe krijgen we duurzaam beton schaalbaar. Daar zal al onze energie zich op gaan richten. De route? Inmiddels heb ik veel experts gesproken vanuit onze technische universiteiten, ingenieursbureaus, certificerende instanties, grondstoffenleveranciers, bouwers enz. We werken aan een gezamenlijk traject om tot een CO2-arm beton te komen. Eind maart zijn we als Voorbij gestart met een samenwerking met ABT. Doel is om na de zomer producten te leveren waarin we werken met alkalische activatie. Concreet betekent dit een sterke reductie van portlandcement, wat veel CO2-besparing oplevert. Daarnaast werken we aan het verhogen van het hergebruik van sloopafval, onder andere door het grind te vervangen door beton(puin)granulaat. Momenteel vervangen we 20% van het grind en willen we voor de wanden en gevels dat naar meer dan 40% brengen. Op het gebied van hergebruik van reststoffen, onderzoeken we de mogelijkheden. In de volgende column zal ik meer delen over de samenwerking die we daarin met een technische universiteit hebben opgezet.

Kortom, mijn ambitie staat als een huis! We hebben een spannende reis voor de boeg, waar ik jullie graag deelgenoot van blijf maken. Als we de coronalessen echt ter harte nemen, dan ga ik ervan uit dat we ook in onze branche volop gaan samenwerken om duurzaam beton te ontwikkelen dat op grote schaal gebruikt kan worden.